Pandemi Nedir? Covid-19'dan Korunma Yolları Nelerdir?

• Yahya İRİS
• 0

Pandemi; iki ayrı kelime olan “pan” ve “demos” birleşiminden oluşmaktadır. Pan, Antik Yunan’da “tüm” ve demos da “insanlar” anlamına gelir. Tüm insanları etkilen ciddi sağlık problemlerine yolan açan hastalıkları için kullanılmaktadır. Bir hastalığın ortaya çıkması, hastalanan insanların sağlık durumu ciddi olarak tehlikeli bir hal alması ve insanlar arasında hastalığın bulaşması, giderek tüm dünya nüfusuna yayılması Dünya Sağlık Örgütü tarafından Pandemi olarak kabul edilmektedir.
 

Koronavirüsü (Coronavirus / Covid-19) Nedir, Pandemi midir?

Asya kıtasının Çin'e bağlı olan Wuhan bölgesinde, 2019 yılı Aralık ayının başında ortaya çıkan ve bu bölgedeki yetkililer tarafından tanımlandığı için resmi olarak Wuhan Koronavirüsü adıyla da bilinen yeni tip Koronavirüs (Coronavirus - Covid-19) solunum yolu enfeksiyonuna neden olan ve Dünya Sağlık Örgütü tarafından Pandemi olarak kabul edilen ölümcül bir virüstür.

Yeni tip Koronavirüs hastalığı (Covid-19), Ocak 2020 tarihinde yüksek ateş ve nefes darlığı ile tanımlanan son derece tehlikeli ve güncel bir solunum yolu hastalığıdır. Salgına yakanmış canlıların öksürük, aksırık gibi ağız yolu ile ortama saçılan damlacıklar ve temas ettiği nesneler yolu ile bulaştığı kesin olarak bilinmektedir. Bütün insan nüfusunu etkisi altına alan salgın durumundan dolayı pandemi olarak tanımlanmaktadır.

Pandemik hastalık olan Covid-19 yani Koronavirüs, temas edilen yüzeyin dikkatli ve iyi bir şekilde temizlenmesi gerekmektedir aksi taktirde, burun, elin yüz, göz vb. organların teması ile iç organlara ulaşması son derece tehlikelidir.

 

Koronavirüsü (Coronavirus / Covid-19) Nasıl Bulaşır?

Pandemik ve salgın hastalıklara neden olan virüsler birçok yolla bulaşabilmektedir, bu salgınlardan korunmak ve yayılmasını önlemek için son derece dikkatli olmakta fayda var.

 

Peki Covid-19 bulaşması ve yayılması nasıl olur?

• En çok rastlanan yollarından biri fiziksel temasa bağlı olarak virüs insandan insana geçebilir.
•Çıplak göz ile fark etmesek de toz parçacıklarına tutunan mikroorganizmalar birçok alanlara yayılmaktadır,
   bu toz   parçalarını solunması vücuda girmesine yeterli olacaktır.
•Öksürme, hapşırma vs. durumlarına bağlı doğrudan temas hallerinde Virüs bulaşabilir.
• Virüs kapmış yani enfeksiyon olan hastanın fiziksel olarak bir yer ile teması ve bu yere sağlıklı bir kişinin teması, virüsün bulaşma olasılığını arttıracaktır.
•Açıkta satılan besin zincirleri gibi hijyenik olmayan yiyecekler.
•Sivrisinek, pire, kene gibi ara taşıyıcı canlıyla bulaşabilir.
 

Koronavirüsü (Coronavirus / Covid-19) Belirtileri Nelerdir?

Yeni Koronavirüs pandemik salgını enfeksiyonu belirtileri; ateş, öksürük, nefes darlığı ve solunum güçlüğü olarak bilinir. Daha ağır hastalarda ise enfeksiyon zatürreye, akut solunum yetmezliğine, böbrek yetmezliğine ve hatta ölüme neden olabilir. Geçen yıllar ile sürekli evrimleşen, kendilerini geliştiren virüsler 2002 senesinden itibaren grip benzeri semptomlar göstererek daha ciddi sağlık sorunlarına neden olmaktadır.

 

 

Birkaç gün boyunca devam eden ve en sık rastlanılan semptomlar ise;

•Yüksek ateş.
•Baş ağrısı.
•Kuru öksürük olarak bilinmektedir.

Daha seyrek görülen semptomlar ise;

•Ağrı ve sızı.
•Boğaz ağrısı.
•İshal.
•Konjunktivit.
•Baş ağrısı.
•ltat alma veya koku duyusunun kaybı.
•Ciltte renk değişimi ya da el veya ayak parmaklarında kuruluk, renk değişimi.

 

Fakat bazı hastalarda aşağıdaki semptomlarda gözlemlenmektedir;

•Nefes darlığı.
•Balgamlı öksürük.
•Boğaz ağrısı.
•Kas ve eklem ağrıları.
•Mide bulantısı veya kusma.
•İştahsızlık.
•Burun akıntısı.
•Baş ağrısı.
•Ağır solunum yetmezliği.

 

Koronavirüsü (Coronavirus / Covid-19) Nasıl Korunabiliriz?

Pandemik hastalıklara örneğin; Kara veba, Kolera, Grip (Influenza), İspanyol gribi, Hong Kong gribi, Domuz gribi, Tifokarşı, gibi hastalıklar son derecek önemli ve hayati bir hastalık türüdür. Her nüfusa ait insanların son derece duyarlı olması ve bu hastalıklar için bilgilendirilmesi gerekmektedir.

•30 saniye boyunca el temizliği yapılmalıdır. Bol sabunla tırnaklarla beraber bileklere kadar yoğun hijyen kurallarına uygun olarak sağlanmalıdır. Bu yıkama sık sık tekrar edilmelidir. El yıkamak için gereken malzeme yoksa alkol bazlı bir temizleyici kullanılmalıdır.

•Doğrudan temastan kaçınmak gerekir. Virüs, tahmin edildiğinden çok daha geniş bir alana yayılmış olabilir. Bu nedenle diğer insanlara doğrudan temas etmemeliyiz. Toplu ulaşım, kafeler, restoran vb. insan sayısının fazla olduğu yerlerden kaçınılmamız gerekmektedir.

•Virüs hassasiyeti olan maske kullanılmalı lakin maskelerin hepsi virüsü engellemez. Bildiği gibi piyasada satışı yapılan maskeler pek etkili değil, hastanelerde kullanılan ya da ameliyathane sırasında koruma amacıyla kullanılan maskelerden temin edilmelidir. Eldivenler ile korunmaya çalışıldığı zaman ise maskedeki gibi uzun süre aynı eldiven ile temas içerisinde olmamak ve sık sık değiştirmek gerekiyor. Temas halinde ise kesinlikle ağız, göz, kulak kısaca virüsün vücudumuz ile temasını etkileyecek hareketlerden kaçının.

•Bağışıklığınızı güçlendirecek besinleri tercih ediniz, beslenme ve uyku düzeninizi olumsuz etkileyecek şekilde yaşamayınız. Vücudunuzu yormaktan kaçınınız virüs vücuda girdiğinde, bağışıklık sistemi bununla mücadele etmediği taktirde ilerleyecektir.

•Sebze ve meyveleri uzun süre yıkayarak tüketin. Mümkünse sirkeli suda bekleterek kullanın.

•Mendillerinizi tek kullanımlık alın ve aynı mendili yeniden kullanmayınız kullandığınız mendilleri çöpe atınız.

•Öksürme, hapşırma durumunda mendille ağzınızı kapatarak virüsün yayılmasını engelleyebilirsiniz.. Elinizde o an mendil yoksa bile kolunuzla kendinizi kapatın.

•Kalabalık alanlardan uzak durmaya çalışın. Zorunlu olmadıkça dışarı çıkmayın.

•Nefes aldığınız alan uzun süre kapalı olmamalıdır. Düzenli olarak pencere açarak içeriyi havalandırın. Virüs, kapalı alanlarda daha hızlı çoğalır ve bulaşır.

•Yeterli miktarda uyku uyuyun. Direncinizi yüksek tutmak için bu son derece önemlidir.